Hierboven zie je een foto van de dagpauwoog, een veel voorkomende vlinder in Nederland. De vlinder heeft prachtige kleuren, maar wist je dat de blauwe kleur van een vlinder eigenlijk niet echt een blauwe kleur is? De meeste vlinders(en andere dieren) hebben namelijk geen blauw pigment, de enige vlinder waarvan tot nu toe bekend is dat deze echt blauw pigment heeft is de Nessaea vlinder. Hoe kan dat nou terwijl je toch blauw ziet?
De vleugels van vlinders bestaan eigenlijk uit miniscule schubjes. Deze schubjes zijn soms met een macrolens wel te zien of natuurlijk onder een microscoop. Deze schubjes hebben weer een structuur die onder invloed van licht en lichtbrekingen blauw licht tussen de structuur door weerkaatst waardoor wij blauw zien. Je kunt het een beetje zien als het effect van een spiegel waardoor licht wordt gereflecteerd. Het is zelfs zo dat er deeltjes inzitten die bijvoorbeeld rood licht extra absoberen zodat het blauwe nog beter zichtbaar wordt. Je zult ook merken dat als je een blauwe vlinder vanuit verschillende hoeken bekijkt dat de blauwe kleur er ook anders uit zal zien, soms gaat het meer richting wit en onder een andere hoek zal het bijna zwart lijken.
Dit fenomeen waarbij we blauw licht zien is een natuurkundig verschijnsel welke ook wel iriseren wordt genoemd. We zien het niet alleen terug bij dieren, maar ook een zeepbel kan blauw lijken door een reflectie en de juiste lichtbreking.
Hoe kan het dan dat als ze nat worden het blauw er nog steeds blauw uitziet? Dat komt omdat de vleugels een soort van waterafstotend zijn, de druppels kunnen zo van de vleugels afrollen en komen niet terecht in de miniscule structuren. Er zitten kleine ruimtes met lucht onder de schubjes en tussen de structuren waardoor de vleugels eigenlijk droog blijven.
Omdat het allemaal wat ingewikkeld klinkt en dat het ook best wel is plaats ik hier een link bij van een filmpje op youtube in welke het met plaatjes duidelijker wordt uitgelegd: Why is blue so rare in nature?
Ook de bovenstaande vlinder genaamd Melenlaus blue Morpho heeft geen blauw pigment. Deze vlinder komt vooral voor in het tropische regenwoud (of in een vlindertuin 😉 ) en kan door zijn waterafstotende structuur de regen goed doorstaan. Wel blijven de vleugels natuurlijk kwetsbaar en zal de vlinder waarschijnlijk wel zo snel mogelijk opzoek gaan naar een droge plek.