Heksensnot, sterrenschot of klontjestrilzwam

Met enige regelmaat zie ik foto’s voorbij komen van heksensnot/sterrenschot met de benaming klontjestrilzwam erbij. Maar wat zijn deze gekke benamingen eigenlijk? En wat zijn de verschillen?

De benaming

Om het vast iets makkelijker te maken, heksensnot en sterrenschot zijn hetzelfde. Beide benamingen worden gebruikt. Ik zal hier verder de naam sterrenschot gebruiken, deze benaming lijkt ook wat meer op de Engelse benaming Star Jelly.

De benamingen zijn ontstaan uit twee mythes. Vroeger werd er bijvoorbeeld gedacht dat het snot was van overvliegende herksen, overigens vind ik ook geen bewijs dat mensen dat dachten of dat dit een mythe en benaming is die pas later is bedacht. Sterrenschot is de benaming omdat men dacht dat het een substantie was die vrij kwam tijdens een meteorenregen.

Maar als dat mythes zijn, wat is sterrenschot dan wel?

Het is een laagje wat in de eileiders van een kikker of pad zit. Hierin worden dus de eitjes gemaakt. Op het juiste moment legt de kikker deze eitjes af in het water met daaromheen ook een gelei-achtige laag, dit kennen we dan ook als kikkerdril. Deze substantie van eiwitten kunnen dus opzwellen op het moment dat het in aanraking komt met vocht en de buitenlucht. Sterrenschot is matwit tot doorzichtig van kleur.

Echter kun je dit dus tegenkomen op de grond, op blad, op oud hout het kan eigenlijk op veel plekken gevonden worden waar het kikkers/padden zijn. Dit kun je namelijk tegenkomen als een ander dier zoals een roofvogel, marterachtige dieren, vossen enzovoorts een kikker uit elkaar heeft getrokken, de substantie komt in aanraking met lucht en bij regen met vocht waarna de eiwitten in de substantie opzwellen. Het kan ook zijn dat een dier de kikker heeft opgegeten, maar doordat het ook opzwelt in de bek/maag dat het daarna is uitgespuugd.

Wanneer en waar kom je het tegen?

Je kunt het zowel in het najaar als in het voorjaar tegenkomen. In het najaar zitten er vaak nog geen eitjes in, in het voorjaar wel en kun je dus buitenom gelei ook zwarte eitjes erdoor of ernaast zien. De plekken waar je de meeste kans heb om dit te zien zijn plekken waar dus kikkers en padden leven. Soms zie je het ook weleens op een plek waar je deze niet verwacht, het kan zijn dat een dier de kikker heeft meegenomen of dat het dier later heeft overgegeven waardoor het ergens anders terecht is gekomen.

Verschillen met de klontjestrilzwam

Er is soms wat verwarring of iets een klontjestrilzwam of sterrenschot is. Dit terwijl de klonntjestrilzwam(Myxarium nucleatum) echt een fungi is dus behorend tot de groep schimmels en de andere dus een gelei-achtige substantie uit een kikker/pad is. Apps kunnen deze twee ook niet altijd even goed onderscheiden, daarnaast kan een app wel een richting geven maar ga er niet vanuit dat de gegeven suggestie juist is, hier kun je er mee over lezen: https://www.onderwegmettamara.com/determineren-en-het-gebruik-van-apps/

De klontjestrilzwam is net als sterrenschot doorzichtig, kan ook op dood hout worden gevonden en kan qua structuur erg lijken op sterrenschot, maar hoe kun je deze dan uit elkaar houden:

Klontjestrilzwam zit vast, sterrenschot zit los
Klontjestrilzwam vindt je alleen op hout, sterrenschot kun je ook vinden in het gras, op de grond, op blaadjes enzovoorts
Klontjestrilzwam bestaat vaak uit meerdere kleine hoopjes verdeeld over het hout, Sterrenschot is meestal één hoopje/klontje/opgevouwen sliert aan gelei en vaak wat dikker dan de klontjestrilzwam
De structuur is ook net anders, dit is wel lastig te omschrijven, vooral als je beide echt gezien hebt zul je het verschil gaan herkennen, maar ook als je er zachtjes op drukt voel je dat sterrenschot vaak veel zachter is en makkelijker in te drukken dan de klontjestrilzwam.

Ter info als de klontjestrilzwam oud is kan het zachter worden en kunnen er soms deeltjes loslaten/zachter worden.